KUMAŞ

Giyinmek insanın temel ihtiyaçlarındandır. İlk olarak kumaş üretimi keten ile başlanmıştır. Daha sonrasında yün kullanılmaya başlanmıştır. Daha sonraları pamuklu kumaşlar yaygınlaşmıştır. Bu sayılanlara ipeği eklemek yanlış olmayacaktır.

Kumaş dokuma veya örme metodu ile üretilir.

İpliklerin, çeşitli yöntemlerle bir araya getirilerek oluşturduğu kaplayıcı yüzeylerdir. Birbirlerine dik ve paralel konumda bulunan ipliklerin birbirlerinin altından üstünden geçirilmesi ile kumaş oluşturulur. Pamuk, yün, ipek, keten vb. maddelerden elde edilir.
Türklerde dokumacılık hayvancılığa bağlı olarak gelişmiş olan en eski sanat dallarından biri olmuştur. Anadolu’da çok uzun bir geçmişi olan dokuma sanatı Türklerin Anadolu’yu yurt edinmesinden sonra gelişmesini hızla sürdürür ve özellik kazanır. Bu özellik dokuma sanatının geniş ölçüde bir saray sanatı olarak değerlendirilmiş olmasında toplanır. Kumaşların ipek, altın ve gümüş teller gibi değerli malzemelerle dokunmuş olması, bunlara ayrıca maddî bir değer katmıştır. Ayrıca her devrin üslubunu aksettiren motifler ve renklerle süslemiş olması da zengin çeşitlenmesinde gelişmenin sürekliliğini sağlamıştır. Bu yüzden de kumaş dokumacılığı dokunduğu devrin târihini yansıtan bir değer olmuştur.

Desenli ipek kumaşlar, Osmanlı Devletinin en güçlü ve en karakteristik sanat ürünleri arasında yer alır. Diplomatik hediye olma özellikleriyle, ipek kumaşlar yabancılar nezdinde Osmanlı hakimiyetini temsil eder duruma gelmiş, ülke içinde de sanatsal fikirlerin yayılması için önemli bir araç ve ekonomide önde gelen bir değer olarak kendilerini kabul ettirmişlerdir. İpek gelirlerini kontrol edebilmek için savaşlar yapılmış, ipek üretiminin teşkilatlanması, düzenlendirilmesi ve vergilendirilmesi yolunda hükümetler ciddi bürokratik gayret sarfetmişlerdir. Diğer taraftan ipekli kumaşlar, Osmanlı devlet törenlerinde ve yüksek sınıf kültürü içinde statü gösteren ve devlet görevlilerinin ödeneklerinin bir bölümünü oluşturan önemli bir role de sahipti.
Türk kumaş sanatı her devrin üslubunu yansıtan zengin desenleri ve çeşitli teknikleri ile Türk el sanatları içinde önemli bir yer alır. Ticârî ve hediyelik bir ürün olarak devletin siyâsî ve sosyal hayâtında etkili olmasıyla da belgesel bir değer içerir.
Sayısız sokak ve handan oluşan Kapalıçarşı bünyesinde iki büyük bedesten barındırmaktadır. Bunlardan bir tanesi “Cevahir Bedesteni” olarak anılan “İç Bedesten”, diğeri ise “Sandal Bedesteni”. Bedesten kelimesi bez satılan yer anlamına gelen ‘bezzaz’dan dilimize geçmiş. Sandal ise aslında ipek ve pamuktan oluşan bir kumaş türüymüş ve bu kumaşın satıldığı bedestene de “Sandal Bedesteni” adı verilmiştir. Sandal Bedesteni geçmişte lüks kumaş ve değerli taş cennetiymiş. Şimdi paşmina, deri ve taklit kıyafet, çanta cennetidir.

Kapalıçarşı’ da Örücüler Kapısına doğru yöneldiğiniz de yol üzerinde sıralanan dükkânlarda bulunan kumaşlar, yöresel dokumalar insanın aklını başından alacak çeşitte ve güzelliktedir. Şile bezi, Buldan dokumaları, Denizli bezleri, ipekliler, basmalar, el işi oyalar, danteller, dokumalara, Türkiye’nin farklı köşelerinden getirilen kumaşları, iç dekorasyona, dikişe meraklı olanların tüm hayallerine cevap verecek türdendir.

Kapalıçarşı’nın yolunu tutanların ilk duraklarından olan kumaşcılar. İstanbul’da görüp hayran olabileceğiniz nadide kumaş dükkanlarıyla doludur. Moda dünyasının önde gelen isimlerininde severek alışveriş yaptığı Kapalıçarşı’da her dükkan içinde çeşitli kumaş ve dekorasyon ürünleri bulmanız mevcut. Rengârenk desenlerle süslü kumaşların ve yastık kılıflarının olduğu bu dükkânda gezerken desenler içinde kaybolabilirsiniz. Dükkanda ayrıca Erzurum’da kadınlar tarafından giyilen mavi benekli, kahverengi yün ehramlar var. Bunlar günümüzde perde ve yatak örtüsü olarak kullanılmaktadır.